Trong nuôi tôm thương phẩm, bà con thường tập trung nhiều vào yếu tố tăng trưởng và phòng bệnh. Tuy nhiên, một vấn đề âm thầm nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến giá bán chính là thiếu hụt sắc tố – khiến tôm nuôi có màu nhợt nhạt, vỏ xấu, khó đạt chuẩn thị trường. Nếu cùng trọng lượng, cùng kích cỡ, tôm màu sắc đẹp, vỏ sáng bóng thường được thương lái mua cao hơn 2.000 – 5.000 đồng/kg so với tôm vỏ nhạt. Như vậy, chỉ cần ao 2 – 3 tấn, bà con có thể mất vài triệu đồng lợi nhuận chỉ vì vấn đề sắc tố. Vậy nguyên nhân từ đâu và cách khắc phục thế nào?
Thiếu hụt sắc tố ở tôm xuất hiện do đâu?
Thiếu hụt sắc tố ở tôm (thường thấy ở tôm thẻ chân trắng và tôm sú) là hiện tượng màu tôm nhạt, thiếu độ bóng – đỏ – hồng tự nhiên. Nguyên nhân chủ yếu liên quan đến dinh dưỡng, môi trường và sức khỏe tôm:
- Dinh dưỡng thiếu hụt Carotenoid (Astaxanthin, Beta-carotene…), đây là sắc tố tự nhiên quyết định màu đỏ cam, xanh ánh trên vỏ tôm. Trong điều kiện nuôi, khẩu phần thức ăn công nghiệp thường không đủ Carotenoid so với nhu cầu thực tế.
- Nước ao thiếu khoáng vi lượng (đặc biệt Ca, Mg, Zn, Cu) ảnh hưởng đến quá trình tạo vỏ và tổng hợp sắc tố.
- Nước quá trong, ít tảo cũng làm giảm nguồn Carotenoid tự nhiên.
- Khi tôm bị stress (do sốc môi trường, thay đổi nhiệt độ, độ mặn đột ngột, mật độ dày), quá trình hấp thu và chuyển hóa dinh dưỡng bị rối loạn.
- Một số bệnh (EMS, phân trắng, vi bào tử trùng) làm giảm khả năng tổng hợp sắc tố.
Biểu hiện thực tế khi tôm bị thiếu hụt sắc tố là vỏ tôm xỉn, nhợt nhạt, không có ánh đỏ hoặc xanh. Thịt trong suốt, không săn chắc, khi luộc chín không đỏ đẹp. Tôm chậm lớn, yếu, dễ mắc bệnh.
Thiếu hụt sắc tố ảnh hưởng như thế nào đến năng suất vụ tôm?
Khi ao nuôi thiếu hụt sắc tố tự nhiên hoặc khẩu phần thiếu bổ sung hợp lý, tôm nuôi dễ gặp các vấn đề về giá trị thương phẩm, tốc độ tăng trưởng và sức khỏe tổng thể:
– Giảm giá trị thương phẩm – thất thoát lợi nhuận trực tiếp:
Tôm có màu sắc đẹp, vỏ bóng, thịt chắc luôn được thương lái và nhà máy chế biến ưu tiên vì:
- Tôm màu đẹp: Được mua cao hơn 5–10% so với tôm nhạt màu
- Tôm nhạt màu, thân xỉn: Dễ bị ép giá, khó vào chuỗi xuất khẩu và các thị trường cao cấp (EU, Nhật, Hàn)
Màu tôm phản ánh chất lượng dinh dưỡng – sức khỏe – quy trình nuôi sạch, nên các đơn vị thu mua đánh giá rất khắt khe.
Ví dụ: Ao 3 tấn, nếu giá chênh 3.000đ/kg → trường hợp tôm của bà con bị thiếu hụt sắc tố, bà con mất ngay 9 triệu đồng lợi nhuận.
– Tăng rủi ro bệnh – giảm hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR):
Thiếu hụt sắc tố không chỉ ảnh hưởng ngoại hình mà còn tác động đến sinh lý và sức đề kháng của tôm:
- Tôm chậm lớn, chậm lột xác, dễ bị stress khi môi trường biến động.
- Vi khuẩn, virus dễ tấn công hơn (bệnh gan tụy, phân trắng, đốm trắng).
- Tỷ lệ hao hụt tăng, dẫn đến FCR cao hơn và chi phí sản xuất đội lên.
Cách điều trị thiếu hụt sắc tố ở tôm
Sắc tố không chỉ quyết định màu đẹp – giá cao, mà còn là yếu tố sinh học quan trọng giúp tôm khỏe – nhanh lớn – ít bệnh. Vì vậy, bà con cần duy trì nguồn sắc tố ổn định trong ao và khẩu phần, đặc biệt ở giai đoạn tăng trưởng – về đích, để tối ưu lợi nhuận vụ nuôi. Dưới đây là một số hướng dẫn từ BIOGENCY:
– Bổ sung dinh dưỡng sắc tố chuyên biệt:
- Bổ sung dinh dưỡng thiết yếu như thức ăn giàu carotenoid tự nhiên như tảo Spirulina, bột gạch tôm, bột gấc, ớt đỏ… Tuy nhiên, hiệu quả không ổn định, khó kiểm soát hàm lượng.
- Bổ sung astaxanthin chuyên biệt: Astaxanthin là Carotenoid mạnh nhất, vừa giúp lên màu vỏ vừa tăng cường miễn dịch, bảo vệ gan tụy. Dùng dạng premix hoặc sản phẩm bổ sung trộn trực tiếp vào thức ăn sẽ hiệu quả và ổn định hơn.
- Khoáng và vitamin: Vitamin C, E – tăng sức đề kháng, giảm stress. Khoáng vi lượng (Zn, Cu, Mg) – hỗ trợ tổng hợp sắc tố và hình thành vỏ chắc khỏe.
Với những sản phẩm được nghiên cứu với công thức đặc biệt chứa Astaxanthin tinh khiết kết hợp vitamin và khoáng thiết yếu, giúp:
- Tôm lên màu đỏ tự nhiên, vỏ sáng bóng.
- Tăng cường sức đề kháng, hạn chế bệnh gan tụy, phân trắng.
- Nâng cao giá trị thương phẩm, tối ưu lợi nhuận cho bà con.
Bà con nên trộn vào thức ăn định kỳ từ 20 – 30 ngày trước thu hoạch, bà con sẽ thấy rõ tôm khỏe – màu sắc đẹp – giá bán cao hơn.
– Duy trì chất lượng nước ổn định, nhiều khoáng, có màu tảo phù hợp:
- Quản lý nước ổn định: pH 7,5 – 8,5; kiềm 100 – 150 mg/l.
- Định kỳ bổ sung khoáng tổng hợp giúp tôm lột xác tốt, lên màu đều.
- Giữ màu nước ao xanh nâu nhạt → vừa hạn chế khí độc, vừa cung cấp carotenoid tự nhiên từ tảo.
– Giảm stress, phòng bệnh từ sớm:
- Giảm stress và phòng bệnh: Thả mật độ hợp lý, tránh quá dày. Hạn chế sốc do thay nước, điều chỉnh độ mặn/nhiệt độ từ từ.
- Bổ sung men tiêu hóa, chế phẩm sinh học để tôm khỏe, đường ruột ổn định.
Điều trị thiếu hụt sắc tố là bước quan trọng giúp bà con nuôi tôm nâng cao chất lượng tôm thương phẩm, đáp ứng yêu cầu thu mua ngày càng khắt khe của các thương lái, nhà máy chế biến, từ đó tối ưu hiệu quả kinh tế và tính bền vững trong nuôi tôm. Nếu có bất kỳ khó khăn nào trong quá trình nuôi tôm, bà con hãy liên hệ ngay BIOGENCY qua HOTLINE 0909 538 514, chúng tôi sẽ hỗ trợ nhanh chóng nhất!
>>> Xem thêm: Tăng hiệu quả chuyển đổi thức ăn cho tôm với men đường ruột Microbe-Lift DFM
