Chất lượng bùn hoạt tính thường được kiểm tra bằng chỉ số SVI30, MLSS hoặc quan sát dưới kính hiển vi. Tuy nhiên, một cách kiểm tra chất lượng bùn hoạt tính nhanh ngay tại hệ thống xử lý nước thải là quan sát màu sắc và bọt nổi trên bề mặt bể hiếu khí. Chi tiết về cách kiểm tra hãy cùng Biogency theo dõi bài viết dưới đây.
Bùn hoạt tính và quá trình bùn hoạt tính
Bùn hoạt tính là một hỗn hợp bao gồm các vi sinh vật (95% trong số đó là nhiều chủng vi khuẩn hiếu khí). Bùn hoạt tính cũng chứa các quần thể nấm, động vật nguyên sinh và các dạng động vật không xương sống bậc cao.
Hình 1. Bùn hoạt tính là công nghệ xử lý sinh học phổ biến nhất trong các hệ thống xử lý nước thải.
Quá trình bùn hoạt tính là quá trình các vi sinh vật phân hủy các chất hữu cơ, làm cho nguồn nước giảm thiểu nồng độ các chất ô nhiễm và phù hợp với các quy định xả thải. Quá trình này được sử dụng phổ biến nhất trong công nghệ xử lý sinh học hiếu khí.
Khi lượng oxy được cung cấp liên tục và đầy đủ (thường > 2.0 mg/l), bùn hoạt tính sẽ ở trạng thái lơ lửng. Các chủng vi khuẩn tiếp xúc và trộn lẫn với nước thải trong bể hiếu khí, chúng sử dụng các chất ô nhiễm hữu cơ như là nguồn thức ăn để phát triển và chuyển hóa chúng thành các dạng năng lượng, nước, CO2 và sinh khối mới.
Bùn hoạt tính có thể được loại bỏ trong bể lắng thứ cấp bằng phương pháp lắng trọng lực. Một phần bùn hoạt tính này được hồi lưu từ bể lắng trở lại bể Anoxic hoặc bể hiếu khí.
>>> Xem thêm: Vì sao bùn nổi trên bể lắng? Cách khắc phục
Kiểm tra chất lượng bùn hoạt tính bằng cách nào?
Chất lượng bùn hoạt tính thường được kiểm tra bằng chỉ số SVI30, MLSS hoặc quan sát dưới kính hiển vi. Tuy nhiên, một cách kiểm tra nhanh những thay đổi trong chất lượng bùn hoạt tính là quan sát màu sắc và bọt nổi trên bề mặt bể hiếu khí.
– Quan sát màu sắc để kiểm tra chất lượng bùn hoạt tính
Ngoại trừ trong thành phần nước thải có thuốc nhuộm và ảnh hưởng đến độ màu, màu sắc bùn hoạt tính khỏe mạnh trong bể hiếu khí thường có màu nâu. Ba sắc thái phổ biến của màu bùn hoạt tính là:
- Bùn hoạt tính có màu nâu nhạt hơn thường cho thấy sinh khối chưa trưởng thành, nơi các chất tạo màng sinh học không ở mức tối ưu.
- Bùn hoạt tính có màu tối hơn cho thấy tuổi bùn cao
- Nếu bùn hoạt tính có xu hướng xám/ đen kèm theo mùi hôi thì cần kiểm tra lại quá trình sục khí và khuấy trộn.
Màu sắc của bùn hoạt tính là chủ quan và phụ thuộc vào ánh sáng môi trường xung quanh khu vực quan sát.
Hình 2. Bùn hoạt tính khỏe mạnh có màu nâu.
– Quan sát bọt nổi trên bề mặt bể hiếu khí để kiểm tra chất lượng bùn hoạt tính
Bọt có nguồn gốc từ các chất hoạt động bề mặt ở nguồn thải đầu vào, các Polyme sinh học hoặc các chất hoạt động bề mặt tạo ra từ vi sinh vật. Việc xác định chất lượng bùn hoạt tính dựa vào bọt phụ thuộc vào độ dày, màu sắc và độ ổn định của lớp bọt.
- Bọt dày, màu trắng, ổn định và khó phá vỡ: Thường là từ các chất tẩy rửa, chất hoạt động bề mặt ảnh hưởng hoặc sự tiết ra quá mức từ vi khuẩn do mất cân bằng dinh dưỡng.
- Bọt màu trắng không bền khi phun nước: Bọt sinh học tiết ra từ hoạt động của vi khuẩn. Bọt rất trắng thường cho thấy bùn non đang sinh trưởng.
- Bọt màu nâu nhạt: Khi MLSS trưởng thành, các Polymer sinh học màu nâu chuyển sang dạng bọt. Điều này là bình thường.
- Bọt nhờn màu nâu, dày, ổn định và khó phá vỡ: Thường là sự phát triển của các dạng vi khuẩn Nocardia. Những sinh vật này phát triển mạnh nhờ các Axit béo mạch dài và bùn lưu lâu ngày. Cần phải xử lý và loại bỏ bọt này sớm.
- Bọt có màu xám: Đây có thể là dấu hiệu của tình trạng bùn già hoặc điều kiện yếm khí trong hệ thống.
Hình 3. Bọt trắng trong bể sinh học hiếu khí do mất cân bằng dinh dưỡng.
Lưu ý rằng: Màu sắc bùn hoạt tính và các hiện tượng nổi bọt chỉ là các quan sát cảm tính. Một người vận hành tinh ý có thể biết liệu có gì đó đã thay đổi hay không bằng cách nhìn vào màu sắc hoặc bọt trong vài giây – không giống như các chỉ tiêu phân tích trong phòng thí nghiệm có thể mất vài giờ hoặc vài ngày. Vì vậy, hãy bắt đầu ghi lại các quan sát và nó sẽ giúp bạn duy trì việc vận hành hệ thống xử lý nước thải tốt hơn.
—-
Trong quá trình vận hành hệ thống xử lý nước thải cần kiểm tra chất lượng bùn hoạt tính thường xuyên vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xử lý của hệ thống và chất lượng nước thải đầu ra có đạt chuẩn hay không. Để được hướng dẫn chi tiết hơn về cách kiểm tra chất lượng bùn hoạt tính cũng như các giải pháp sinh học trong xử lý nước thải, hãy liên hệ ngay Biogency theo HOTLINE 0909 538 514.
>>> Xem thêm: Xử lý sự cố bùn không lắng trong bể sinh học hiếu khí
