Trong hệ thống xử lý nước thải, bùn vi sinh trong hệ sinh học đóng vai trò là “trái tim” của toàn bộ quá trình xử lý. Sự sống và hoạt động hiệu quả của hệ vi sinh quyết định đến chất lượng nước đầu ra cũng như sự ổn định vận hành của toàn hệ thống. Tuy nhiên, không phải lúc nào hệ vi sinh cũng duy trì tốt. Trong nhiều trường hợp, việc cung cấp bùn vi sinh từ bên ngoài là cần thiết để khôi phục hoặc hỗ trợ hệ thống.
Bùn vi sinh là gì?
Bùn vi sinh (hay còn gọi là bùn hoạt tính) là hỗn hợp chứa hệ vi sinh vật sống (chủ yếu là vi khuẩn hiếu khí hoặc kỵ khí) tồn tại dưới dạng các bông bùn, có khả năng phân hủy các chất hữu cơ và các hợp chất ô nhiễm trong nước thải.
Trong các bể sinh học như hiếu khí Aerotank, MBBR, kỵ khí UASB bùn vi sinh sẽ phát triển, sinh trưởng theo thời gian, hình thành một hệ sinh học ổn định để xử lý các chỉ tiêu như BOD, COD, Nitơ, Photpho…
 |
 |
Khi nào cần cung cấp bùn vi sinh cho bể sinh học?
Dưới đây là các trường hợp phổ biến cấp bùn vi sinh từ bên ngoài:
– Khởi động hệ thống mới:
Hệ thống chưa có vi sinh → cần bổ sung lượng bùn hoạt tính ban đầu để bắt đầu khởi động hệ thống xử lý.
– Sau sự cố phải xả bùn hàng loạt hoặc vệ sinh bể:
- Vệ sinh bể lắng, hút cặn hoặc sự cố rò rỉ khiến bùn bị mất nhiều → cần bổ sung lại để phục hồi mật độ vi sinh.
- Hệ vi sinh yếu hoặc chết do sốc tải, thiếu dưỡng.
- Khi SV30 giảm < 10%, nước đầu ra đục, có mùi → cần bổ sung bùn để tái tạo lại hệ sinh học.
– Thay đổi loại nước thải hoặc tăng công suất:
Vi sinh hiện tại không kịp thích nghi với sự thay đổi hệ thống như tính chất ô nhiễm thay đổi hoặc tăng công suất xử lý → cần cung cấp thêm bùn chứa chủng phù hợp.
Các yếu tố cần quan tâm khi cấp bùn vi sinh cho bể sinh học để đạt hiệu quả cao
Việc cấp bùn vi sinh không chỉ là “đổ bùn vào hệ thống” mà cần có kế hoạch và lộ trình kiểm soát vận hành để vi sinh phát triển nhanh và hoạt động hiệu quả. Dưới đây là những yếu tố mà khi cấp bùn vi sinh vào hệ sinh học cần lưu ý:
– Chất lượng bùn vi sinh đầu vào:
- Bùn vi sinh nên lấy từ hệ thống đang vận hành tốt, có hiệu suất cao và xử lý loại nước thải tương tự.
- Đối với bùn hiếu khí: Bùn nên có màu nâu đất hoặc nâu sẫm, không có mùi hôi thối (nếu có mùi trứng thối) → có vi sinh kỵ khí chết. SV30 của bùn khoảng từ 30 – 40%, nước sau lắng trong, tỷ lệ MLVSS/MLSS khoảng 0.6 – 0.8 là tốt.
- Đối với bùn kỵ khí: Bùn kỵ khí tốt thường có màu đen hoặc xám đen, khả năng lắng tốt và có sinh khí (chủ yếu là metan).
– Tính toán lượng bùn cần bổ sung:
– Cách cấp bùn vi sinh vào hệ thống:
- Bùn nên pha loãng nhẹ với nước sạch trước khi cấp để dễ phân tán trong bể.
- Không đổ bùn trực tiếp vào đầu xả hoặc khu vực dòng chảy mạnh.
- Nên xả bớt nước trong bể sinh học giữ lại 1/3 hoặc 2/3 bể trước khi cấp bùn vào bể.
– Bổ sung dưỡng chất hỗ trợ bùn phát triển:
- Sau khi bổ sung bùn, cần bổ sung thêm chất dinh dưỡng và cơ chất để vi sinh có đầy đủ C, N, P, khoáng chất phát triển.
- Đảm bảo tỉ lệ BOD : N : P = 100:5:1.
- Nếu không đủ dinh dưỡng, vi sinh khó phát triển → bùn dễ chết hoặc không tăng mật độ.
– Theo dõi và đánh giá hiệu suất sau khi cấp bùn:
- Kiểm tra SV30, DO, pH mỗi ngày trong 7 – 10 ngày đầu.
- Quan sát mùi nước, màu bùn, bọt khí trên bề mặt bể sinh học.
- Kiểm tra hiệu suất xử lý BOD, COD, Nitơ, Amonia → nếu cải thiện dần là tín hiệu tốt.
- Để đảm bảo quá trình bổ sung bùn thành công, việc đầu tiên nên lựa chọn nguồn bùn chất lượng, đồng thời bổ sung vi sinh chuyên dụng Microbe-Lift để rút ngắn thời gian khởi động hệ sinh học hoặc phục hồi hệ thống.
 |
 |
Nếu hệ thống của anh/chị đang có vấn đề về hệ vi sinh, đừng ngần ngại liên hệ đội ngũ kỹ thuật BIOGENCY qua HOTLINE 0909 538 514 – BIOGENCY sẽ khảo sát và tư vấn giải pháp hiệu quả nhất cho hệ thống xử lý nước thải!
>>> Xem thêm: 3 loại màu bùn vi sinh. Làm cách nào để duy trì màu bùn đẹp lâu nhất?
