Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ở cá tra khiến không ít doanh nghiệp xuất khẩu chịu thiệt hại lớn, làm ảnh hưởng đến uy tín cá tra Việt trên thị trường quốc tế, mở đường cho các đối thủ cạnh tranh. Vậy lý do nào khiến cá tra có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV)? Cùng BIOGENCY theo dõi qua bài viết dưới đây.
Tình trạng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ở cá tra
Cá tra từng là sản phẩm “độc quyền” của Việt Nam trong sản xuất, chế biến và xuất khẩu. Đến nay, dù vẫn chiếm thị phần lớn về kim ngạch xuất khẩu nhưng cá tra Việt không còn độc quyền như trước.
Một trong những nguyên nhân làm giảm vị thế bắt nguồn từ chất lượng cá tra không đảm bảo khi xuất khẩu sang các nước. Cụ thể, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã từng phát hiện dư lượng Chlorpyrifos cùng một số chất cấm khác trong một số lô hàng cá tra có xuất xứ từ Việt Nam.
Ông Ngô Hồng Phong – Phó cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, cho biết: “Từ khi Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ bắt đầu kiểm tra các lô hàng cá da trơn nhập khẩu theo lộ trình quy định thì Việt Nam đã có 15 lô hàng cá da trơn bị cảnh báo không đáp ứng các quy định. Các chỉ tiêu cảnh báo chủ yếu là SEM, Malachite Green/Leuco Malachite Green, Gential Violet, đặc biệt có lô hàng bị cảnh báo dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Đáng lưu ý từ tháng 9/2017 đến nay, đơn vị này đã cảnh báo 3 lô hàng cá tra đông lạnh của Việt Nam vi phạm về dư lượng hóa chất, trong đó 2 lô bị cảnh báo thuốc nhuộm (Crystal Violet, Leuco Malachite Green) và 1 lô bị cảnh báo dư lượng thuốc bảo vệ thực vật Fipronil. Ngoài ra, còn phát hiện có Malachite green và các dẫn xuất được lưu thông dưới dạng chế phẩm như: zeolite, enzym… dùng để xử lý môi trường, vệ sinh ao nuôi cá tra”.
Theo lời ông Phong, việc tiếp tục có lô hàng bị cảnh báo vào thời điểm này có thể gây bất lợi cho sản phẩm Việt Nam. Ngoài nhiều lô hàng bị “tuýt còi” việc cá tra xuất khẩu sang Trung Quốc qua đường biên nậu đã khiến cơ quan chức năng không khỏi lo lắng.
Nguyên nhân dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ở cá tra
Chlorpyrifos là một hoạt chất BVTV chứ không phải kháng sinh hay hóa chất dùng trong nuôi trồng thủy sản. Hoạt chất Chlorpyrifos là thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ, được sử dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp để phòng trừ sâu bệnh.
Khi được hỏi nguyên nhân, nông dân nuôi cá tra khẳng định không sử dụng hoạt chất này trong ao nuôi cá tra. Có thể hoạt chất Chlorpyrifos cũng như một số loại thuốc BVTV khác đã xuất hiện trong ruộng lúa do nông dân sử dụng khi phòng trừ sâu bệnh trên lúa. Khi nước từ ruộng lúa chảy ra hệ thống sông, rạch, đã mang theo các loại thuốc trừ sâu. Khi người nuôi cá tra lấy nước vào ao nuôi, trong nước đã có sẵn những hoạt chất này.
Tuy nhiên, theo nguồn tin của một chuyên gia trong ngành cá tra, vẫn còn hiện tượng một số nông dân nuôi cá tra sử dụng thuốc BVTV để sát trùng nước trước khi nuôi cá. Sở dĩ có điều này là vì vào mùa mưa lũ, trong nguồn nước sông, rạch… ở ĐBSCL chứa nhiều loại ký sinh trùng, vi khuẩn… gây bệnh cá tra.
Hầu hết các hộ nuôi cá tra lại không có ao lắng lọc, sát trùng nước trước khi bơm vào ao nuôi. Do đó, nước thường được đưa thẳng từ sông, rạch vào trong ao nuôi. Để diệt ký sinh trùng trong nước ao trước khi thả nuôi cá tra, một số nông dân đã sử dụng thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ. >>>Xem thêm: Quy trình nuôi cá tra theo công nghệ Biofloc năng suất cao.
Bên cạnh đó, để giảm lượng cá tra bị loại do trầy xước trong quá trình kéo cá và vận chuyển tới nhà máy, một số nông dân đã sử dụng Chlorpyrifos trước khi cá sắp thu hoạch. Bởi hoạt chất này sẽ khiến cho cá bị ức chế thần kinh, trở nên lờ đờ, ít bơi lội.
Có thể thấy, việc kiểm soát chất lượng nguồn nước nuôi cá tra đóng vai trò then chốt. Bà con nuôi trồng cần xây dựng quy trình nuôi an toàn sinh học bao gồm xử lý ao đúng kỹ thuật, xây dựng hệ thống ao lắng đến việc sử dụng chế phẩm vi sinh thay thế thuốc, hoá chất, kháng sinh,… Điều này không chỉ để khắc phục tình trạng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ở cá tra, góp phần nâng cao giá trị và tính bền vững cho ngành cá tra Việt Nam.
Hãy liên hệ qua HOTLINE 0909538514 để được BIOGENCY hỗ trợ tư vấn về cách nuôi cá tra an toàn, bền vững bằng men vi sinh mang lại năng suất hiệu quả cho vụ mùa.
Nguồn tham khảo: congantphcm, nongnghiepmoitruong.
>>>Xem thêm: Sử dụng vi sinh trong nuôi cá tra để đạt hiệu quả cao.
