Cá bị thiếu oxy lâu ngày, thiếu dưỡng khí sẽ chậm lớn, nếu không có phương án xử lý kịp thời có thể gây chết hàng loạt. Dưới đây là nguyên nhân, dấu hiệu cũng như cách xử lý khi cá thiếu oxy bà con có thể tham khảo.
Nhu cầu oxy của cá như thế nào?
Nồng độ oxy hòa tan (DO) là chỉ số quan trọng quyết định quá trình sinh trưởng và phát triển của cá mà bà con cần đặc biệt chú ý khi nuôi trồng. Mỗi loài cá, mỗi giai đoạn phát triển và điều kiện môi trường khác nhau lại có những tiêu chuẩn riêng về nồng độ oxy.
Chẳng hạn như:
- Cá trắm cỏ, trắm đen, cá mè trắng, mè hoa thường hàm lượng oxy trong nước là 1mg/l, cá bắt đầu nổi đầu đến 0,4-0,6 mg/l, cá chết chết ngạt.
- Cá chép, cá diệc chết ngạt ở lượng oxy hòa tan 0,1-0,4 mg/l, cá vền 0,4-0,5 mg/l.
Nhìn chung, hàm lượng oxy hòa tan trong ao lớn hơn 5mg/l thì cá sẽ sinh trưởng tốt. Ngược lại nếu DO dưới 3mg/l cá sẽ chậm tăng trưởng, dễ mắc bệnh.
Để đảm bảo cá không bị thiếu oxy, khi nuôi bà con nên tìm hiểu các chỉ số cần thiết cho giống cá mà mình định nuôi. Từ đó kiểm soát lượng oxy hòa tan trong ao nuôi phù hợp với giống nuôi, đặc biệt thời điểm nửa đêm và lúc sáng sớm. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra nồng độ oxy bằng máy đo oxy hòa tan để đưa ra những cách điều chỉnh, cứu cá nếu cần thiết.
Dấu hiệu cá bị thiếu oxy
Tuỳ vào mức độ, biểu hiện cá thiếu oxy sẽ khác nhau. Ở giai đoạn ban đầu, cá sẽ phản ứng với mức độ oxy thấp bằng cách di chuyển ít hơn, bơi ít và chậm, ăn ít thường xuyên hơn. Khi lượng oxy giảm hơn nữa, cá sẽ bắt đầu thở gấp, chuyển động mang nhanh hơn, truyền nhiều nước hơn qua mang để cố gắng lấy đủ oxy từ nước.
Khi tình trạng thiếu oxy kéo dài, quan sát cá sẽ thấy môi dưới của cá nhô ra, màu sắc trên lưng cá nhạt (tránh nhầm lẫn với việc cá kiếm ăn trên bề mặt hoặc cá ngoi lên hít thở một số không khí trên bề mặt).
Trường hợp cá thiếu oxy trầm trọng cá sẽ nổi đầu ngay cả lúc đêm và ở cả vùng ven bờ. Khi có tiếng động cá không quẫy cũng không chìm. Khi mặt trời lên cá vẫn nổi đầu, nếu không kịp thời khắc phục nguy cơ cao cá sẽ chết hàng loạt.
Nếu thấy hiện tượng cá bơi chao đảo rồi hôn mê, có khi thấy toàn thân cá chuyển qua màu đen,…chết. Hiện tượng này là do bị nhiễm độc.
Nguyên nhân khiến cá bị thiếu oxy
Ao nuôi thiếu oxy cho cá do nhiều nguyên nhân như áp suất khí quyển giảm, nhiệt độ và độ mặn tăng, không có gió lưu thông, tảo nở hoa, tảo tàn, mật độ nuôi cao, phần tầng mặt nước, phân huỷ chất hữu cơ, thức ăn dư thừa,… Các nguyên nhân này có thể xảy ra riêng lẻ hoặc kết hợp xảy ra cùng lúc trong ao.
- Mật độ nuôi: Mật độ cao là nguyên nhân hàng đầu khiến lượng oxy trong ao thiếu hụt.
- Nhiệt độ, độ mặn cao: Nước ở nhiệt độ cao không giữ được nhiều oxy như nước nhiệt độ lạnh. Bên cạnh đó độ mặn cao cũng sẽ làm giảm oxy trong nước.
- Chuyển động của nước: Khi nước trong ao đọng lượng oxy sẽ thấp, đó là lý do cần sử dụng máy sục khí, thổi khí, quạt nước trong ao.
- Hoá chất: Một số hoá chất sử dụng điều trị bệnh hoặc điều chỉnh thông số nước ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển oxy của nước.
- Chất thải lớn trong ao: Chất thải trong ao nuôi (thức ăn thừa, phân cá,…) làm tảo phát triển quá mức, làm giả lượng oxy hòa tan trong nước.
- Bùn đáy sinh khí độc: Bùn đáy ao dày, tích tụ lâu ngày sinh ra khí độc NH3, H2S, NO2, làm giảm oxy ở đáy, khiến cá dễ mắc bệnh.
- Xem thêm: Lý do cần xử lý bùn ao nuôi cá
Cách cứu cá bị thiếu oxy
Khi cá bị thiếu oxy bà con cần khẩn cấp bật quạt nước, sục khí hết công suất để cung cấp oxy cho cá và thải khí độc trong ao. Các ngày tiếp theo giảm lượng thức ăn từ 50-70%, tùy trường hợp có thể ngừng cho cá ăn một thời gian. Bà con có thể thay nước nếu cần. Tiếp theo, cần nhanh chóng tìm ra nguyên nhân cá thiếu oxy để có biện pháp khắc phục hợp lý.
Dùng Microbe-Lift SA để xử lý bùn ao cá và khí độc sinh ra từ bùn
Hiện nay các mô hình nuôi cá mật độ cao, sử dụng lượng lớn thức ăn công nghiệp mang lại năng suất vượt trội ngày càng phổ biến. Tuy nhiên đây cũng là nguyên nhân khiến chất thải dư thừa trong ao rất nhiều, làm ao cá dễ rơi vào tình trạng thiếu oxy, xuất hiện hiện tượng cá nổi đầu. Đặc biệt, chất thải tích tụ ở đáy ngày một nhiều sẽ sinh khí độc gây hiện tượng cá chết hàng loạt.
Với trường hợp này, bà con có thể bổ sung men vi sinh Microbe-Lift AQUA SA, sản phẩm chứa các chủng vi sinh chuyên biệt hoạt tính mạnh để tăng tốc quá trình phân huỷ lớp bùn đáy, giảm thể tích bùn đáy cũng như giảm lượng khí độc sinh ra gây hại cho cá.
Microbe-Lift AQUA SA được sản xuất bởi Ecological Laboratories Inc., công ty men vi sinh hàng đầu tại Hoa Kỳ. Sản phẩm ở dạng lỏng, sử dụng liền mà không cần ngâm ủ để kích hoạt, hiệu quả xử lý kể cả trong điều kiện môi trường khắc nghiệt, không chỉ ngăn ngừa tình trạng thiếu oxy mà còn giúp giảm đáng kể chi phí thay nước, nạo vét đáy ao.
Tình trạng cá bị thiếu oxy ngày càng phổ biến, nhất là với các ao nuôi mật độ cao. Để tránh tình trạng cá chậm lớn, giảm năng suất hay thậm chí là chết hàng loạt bà con cần có phương án chủ động phòng ngừa. Trong đó sử dụng men vi sinh là cách an toàn, hiệu quả bền vững, sử dụng đơn giản được nhiều chuyên gia khuyến khích. Để được hỗ trợ tư vấn, bà con vui lòng liên hệ HOTLINE 0909 538 514.
>>> Xem thêm: Khí độc H2S từ bùn ao nuôi cá: Nguyên nhân phát sinh & Cách xử lý
