Nước thải thủy sản bị bùn nổi trên bề mặt, làm thế nào để khắc phục?

Phát hiện nước thải thủy sản có lớp bùn nổi trên bề mặt bể kỵ khí UASB phải xử lý như thế nào? Bài viết này cùng BIOGENCY tìm hiểu về nguyên nhân cũng như cách khắc phục sự cố trên khi vận hành bể kỵ khí.

Đặc tính ô nhiễm của nước thải thủy sản

Nước thải thuỷ sản là một trong những loại rất đặc trưng, có khả năng gây ô nhiễm cao và khó xử lý. Thành phần chủ yếu là các chất hữu cơ độc hại khó phân huỷ như xương, vây đuôi, nội táng,… của các loài thuỷ hải sản (cá tra, tôm, mực, cá basa,…). Mỗi công đoạn, thành phần ô nhiễm sẽ khác nhau, tuy nhiên nhìn chung nước thải chế biến thuỷ sản có những đặc điểm và đặc trưng sau:

• Có mùi hôi tanh.
• Chiếm 70-80 hợp chất hữu cơ gồm protit, acid amin, chất béo và các dẫn xuất của chúng, hầu hết các chất hữu cơ khó phân huỷ.
• Chất vô cơ chiếm 20-30% (cát, đất, muối, ure, phụ gia).
• Hàm lượng chất rắn lơ lửng cao từ 200 – 1000 mg/l do chứa nhiều vụn thuỷ sản trong quá trình chế biến.
• COD và BOD rất cao: COD từ 500 – 3000 mg/l; BOD từ 300-2000 mg/l.
• Nitơ và Photpho rất cao: 50 – 200 mg/l.
• Vi sinh vật gây bệnh (vi trùng, virus, ấu trùng giun sán gây bệnh).

Thông số nước thải chế biến thủy sản (nguồn: Tổng cục môi trường):

Chỉ tiêu	Đơn vị	Nồng độ
		Tôm đông lạnh	Cá da trơn (cá tra, cá basa)	Thủy sản đông lạnh hỗn hợp
pH	–	6.5 – 9	6.5 – 7	5.5 – 9
SS	mg/l	100 – 300	500 – 1200	50 – 194
COD	mgO2/l	800 – 2000	800 – 2500	694 – 2070
BOD5	mgO2/l	500 – 1500	500 – 1500	391 – 1539
Nitơ tổng	mg/l	50 – 200	100 – 300	30 – 100
Photpho tổng	mg/l	10 – 120	50 – 100	3 – 50
Dầu và mỡ	mg/l	–	250 – 830	2.4 – 100

Nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng nước thải thủy sản bị bùn nổi trên bề mặt

Nước thải thuỷ sản giàu chất hữu cơ do đó phương pháp xử lý sinh học được lựa chọn và sử dụng ưa chuộng. Trong quá trình vận hành, một số bể kỵ khí UASB gặp phải tình trạng xuất hiện lớp bùn nổi trên bề mặt cản trở quá trình xử lý. Theo các chuyên gia thì tình trạng bùn nổi này có thể bắt nguồn từ 2 nguyên nhân sau:

• Dầu, mỡ trứng cá nước thải đầu vào chưa được xử lý hoặc xử lý không hiệu quả ở giai đoạn tiền xử lý như bể tách mỡ, bể hóa lý, tuyển nổi DAF. Dầu mỡ có tính kết dính cao, tính chất không tan và nổi trên bề mặt nước.
• Xuất hiện hàm lượng VFAs (acid béo dễ bay hơi) chưa được chuyển đổi hiệu quả trong giai đoạn Acetat hóa.

Dựa vào 2 nguyên nhân trên thì cách khắc phục tình trạng bùn nổi như sau:

• Tăng hiệu suất xử lý giai đoạn tiền sơ bộ để xử lý hiệu quả dầu mỡ nước đầu vào (dầu mỡ < 1kg/m3.day)
• Bổ sung chủng men vi sinh để tăng tốc quá trình Acetat hóa để chuyển hóa hoàn toàn lượng VFA còn tồn tại trong bể.

Trong quá trình Acetate hoá áp suất riêng phần của H₂ được giữ < 10-3 atm để vi sinh vật có thể thực hiện biến đổi H₂ thành CH₄ theo phản ứng sau: 4H₂ + CO₂ → CH₄ + 2H₂O

Bổ sung vi sinh vật hoạt tính cao là cách được ưa chuộng nhằm tăng tốc quá trình xử lý dầu mỡ, quá trình acetate hoá, để chuyển hoá hoàn toàn lượng VFA (acid béo dễ bay hơi) còn tồn tại trong bể, giảm thiểu xảy ra tình trạng bùn nổi trong hệ thống. Đặc biệt, biện pháp này không gây ảnh hưởng đến môi trường vì vi sinh ăn vi khuẩn, có khả năng tồn tại và phát triển lâu trong nước thải.

Nhà vận hành hệ thống có thể tham khảo men vi sinh Microbe-Lift DGTT, sản phẩm được nghiên cứu, thiết kế đặc biệt để phân hủy nhanh chóng các chất béo, dầu, mỡ trong hệ thống nước thải.

Ưu điểm của men vi sinh  Microbe-Lift DGTT:

• Chứa chủng vi sinh được nuôi cấy dạng lỏng, có hoạt tính cao, hiệu suất xử lý dầu mỡ vượt trội.
• Hiệu quả chỉ sau 1 tuần sử dụng.
• Kích hoạt nhanh, không cần ngâm ủ, sử dụng đơn giản.
• Sản phẩm an toàn, thân thiện với người dùng và môi trường.
• Chống tắc nghẽn đường ống và tránh việc quá tải bể tách dầu mỡ.
• Làm giảm tần suất vệ sinh đường ống, bể tách mỡ.
• Giảm chi phí vận hành và nhân công.
• Hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt, nhiệt độ đến 40 độ C, độ mặn đến 4%.

Hiện BIOGENCY là đơn vị đại diện nhập khẩu và phân phối chính thức các sản phẩm men vi sinh của thương hiệu Microbe-Lift tại thị trường Việt Nam. Nhà vận hành quan tâm đến cách xử lý tình trạng bùn nổi bằng vi sinh vui lòng liên hệ HOTLINE 0909 538 514 để được tư vấn chi tiết.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn vận hành hệ thống xử lý nước thải thủy sản