Gan là một trong những bộ phận quan trọng nhất trong cơ thể tôm. Do đó, khi nuôi tôm luôn cần phải quan sát để đảm bảo gan tôm khỏe. Cùng với đó, bà con nuôi tôm cũng cần biết cách phân biệt giữa gan tôm khỏe và gan tôm bị bệnh để nhanh chóng có phương án điều trị kịp thời.
Chức năng của gan tôm
Đối với tôm, gan là một trong những bộ phận quan trọng, quyết định đến khả năng hấp thu dinh dưỡng của tôm. Cụ thể, gan tôm đảm nhận các chức năng chính như:
- Dự trữ năng lượng trong cơ thể tôm sau quá trình tiêu hóa thức ăn;
- Hỗ trợ quá trình tạo máu và chất miễn dịch để chống chọi những tác động từ vi khuẩn gây bệnh;
- Hỗ trợ giải độc và bài tiết, phần độc tố từ quá trình trao đổi chất trong cơ thể sẽ được tích tụ tại gan trước khi chúng được thải ra bên ngoài;
- Tham gia vào quá trình lột xác ở tôm với vai trò dự trữ hữu cơ có tính chu kỳ, đảm bảo đáp ứng nhu cầu về năng lượng và nguyên liệu cần thiết trong quá trình tôm lột xác.
Trong thực tế, khi tôm bị nhiễm bệnh, các độc tố sẽ giữ lại ở gan. Chính vì thế mà người nuôi có thể dễ dàng quan sát sự thay đổi giữa gan tôm khỏe và gan tôm bị bệnh thông qua màu sắc và những thay đổi bằng mắt thường.
Phân biệt gan tôm khỏe và gan tôm bị bệnh
| Điểm phân biệt | Gan tôm khỏe | Gan tôm bị bệnh |
| Hình ảnh |
 |
 |
| Màu sắc | Gan tôm khỏe sẽ có màu nâu vàng hoặc nâu đen. | Gan tôm bị bệnh có biểu hiện nhợt nhạt, màu sắc bất thường như: vàng, hồng, xanh, đen,… |
| Phía bên ngoài vỏ giáp | Màng gan tôm khỏe có màu vàng nhạt và bọc một nửa gan dưới.
Phần màng này có thể quan sát rõ nét và có độ rộng ước chừng khoảng hai mép ngang, dài ngang với cổ giáp. |
Gan tôm có dấu hiệu bị bè ra hoặc sưng, có hiện tượng xuất huyết. Hay kích thước gan có dấu hiệu teo nhỏ.
Màng bao gan mờ nhạt, kích thước rộng hơn hai mép ngang. |
| Dịch gan | Dịch của gan tôm khỏe sẽ có chất hơi sệt, màu nâu hơi vàng và khi dùng lực để bóp dịch thì sẽ không bị chảy. Chất dịch của gan tôm khỏe sẽ có mùi tanh nhẹ. | Ống gan vỡ, dịch gan có màu vàng và tanh.
Khối gan tụy dai, khó tách hoặc nhũn mềm, dễ vỡ. |
| Dạ dày | Dạ dày có màu đen hoặc nâu đen, hình hạt gạo. | Chỗ nối giữa gan và dạ dày có dấu hiệu mờ đục. |
| Khi soi tươi trên kính | Ống gan tôm khỏe dài đều, giọt dầu lipid đầy ống. | Giọt dầu không đều trong ống gan. |
Khi tôm gặp vấn đề sức khỏe về gan, thường sẽ xuất hiện 3 trường hợp bệnh, cụ thể là tôm bị bệnh teo gan, bệnh nhũn/vàng gan hay hoại tử gan cấp tính. Đối với mỗi loại bệnh sẽ có những đặc điểm nhận biết khác nhau.
Làm sao để bảo vệ gan tôm khỏe mạnh?
Bảo vệ gan tôm khỏe mạnh là một yếu tố quan trọng trong quản lý sức khỏe tôm và góp phần tăng giá trị tôm thương phẩm. Để có thể bảo vệ gan tôm khỏe mạnh, bà con có thể tham khảo các cách sau:
- Kiểm soát tính ổn định của chất lượng nước ao nuôi qua các thông số như độ pH, nồng độ oxy hòa tan, nhiệt độ, chất hữu cơ tồn tại trong ao. Đồng thời bà con cần giữ môi trường ao nuôi an toàn và sạch sẽ, tránh phát sinh khí độc hại bằng cách áp dụng phương pháp sinh học đúng cách.
- Sử dụng nguồn thức ăn chất lượng, giàu dinh dưỡng để có thể đảm bảo tôm được cung cấp đầy đủ Vitamin, khoáng chất và chất béo cần thiết. Bên cạnh đó, nên điều chỉnh thêm lượng thức ăn và lịch ăn phù hợp dựa trên nhu cầu dinh dưỡng và tình hình thực tế của tôm.
- Áp dụng kỹ thuật nuôi tôm và lịch trình nuôi phù hợp để giúp giảm stress cho tôm cũng như duy trì màu gan tôm khỏe mạnh, tự nhiên.
- Kiểm soát sức khỏe tôm bằng cách thực hiện các xét nghiệm bệnh định kỳ nhằm ngăn chặn kịp thời sự lây nhiễm, giúp bảo vệ tôm luôn trong tình trạng khỏe mạnh.
- Cân nhắc sử dụng thêm những chất dinh dưỡng khác như Sorbitol, Inositol, Choline hay Carotenoid để bổ sung dinh dưỡng và hỗ trợ chức năng gan cho tôm.
- Quan sát tôm đều đặn từ màu sắc gan tụy, đường ruột đến vỏ tôm để sớm phát hiện những dấu hiệu bất thường.
- Hạn chế biến động môi trường một cách đột ngột như thay nước, ánh sáng, thời tiết thay đổi.
- Sử dụng thêm các chế phẩm sinh học để thanh lọc độc tố cho gan tôm và nâng cao chức năng gan ruột. Bà con có thể tham khảo dòng sản phẩm men vi sinh Microbe-Lift DFM chứa 4 chủng lợi khuẩn cần thiết cho hệ đường ruột là Bacillus Subtilis, Bacillus Pumilus, Bacillus Amyloliquefaciens, Bacillus Licheniformis.
Với những chia sẻ trên, hy vọng đã giúp bà con có thể phân biệt giữa gan tôm khỏe và gan tôm bị bệnh để có biện pháp xử lý kịp thời và nhanh chóng. Nếu có khó khăn trong quá trình nuôi tôm, bà con hãy liên hệ ngay số HOTLINE 0909 538 514, BIOGENCY sẽ giải đáp kịp thời. Chúc bà con có những vụ mùa thành công.
>>> Xem thêm: Cách giải độc gan cho tôm
