Trong quá trình vận hành hệ thống xử lý nước thải chắc hẳn các bạn đã quen thuộc với cụm từ bùn hoạt tính, tuy nhiên chắc hẳn sẽ còn không ít thắc mắc liên quan đến chất lượng bùn hoạt tính. Vậy bùn hoạt tính là gì? Và những yếu tố nào xác định chất lượng bùn hoạt tính? Ở bài viết này Biogency sẽ chia sẻ với bạn.
Bùn hoạt tính là gì?
Bùn hoạt tính là một quá trình sinh học nhằm sử dụng các vi sinh vật để chuyển đổi các chất hữu cơ và một số chất vô cơ từ nước thải vào sinh khối tế bào. Bùn hoạt tính sau đó được tách ra khỏi chất lỏng bằng quá trình lắng. Bùn lắng có thể được tuần hoàn sử dụng lại (gọi là RAS) hay loại bỏ đi (gọi là WS).
Bùn hoạt tính ở bể hiếu khí và bể thiếu khí cũng có những đặc tính khác nhau:
- Bùn hoạt tính ở bể hiếu khí Aerotank:
Hình 1. Bùn hoạt tính ở bể Aerotank.
- Bùn hoạt tính ở bể thiếu khi Anoxic:
Hình 2. Bùn hoạt tính ở bể Anoxic.
Chất lượng bùn hoạt tính được đảm bảo thông qua những yếu tố nào?
Để chất lượng bùn hoạt tính được đảm bảo cho nhu cầu xử lý nước thải, thông thường người ta quan tâm đến các yếu tố: Chất dinh dưỡng, thời gian lưu nước, nhiệt độ, pH, độc tố và vi sinh vật.
– Các chất dinh dưỡng
Vi sinh vật cần chất dinh dưỡng như Nitơ, Phốtpho và một số kim loại cho sự trao đổi chất của chúng. Hầu hết nước thải của nhà máy xử lý, đặc biệt là nước thải sinh hoạt, chứa đựng rất nhiều các chất dinh dưỡng vi lượng. Tỷ lệ BOD5 với Nitơ (N) và Phốtpho (P) nên ít nhất 100: 5: 1. Nước thải vào nên được đo để xác định tỷ lệ chất dinh dưỡng này.
– Thời gian lưu nước
Nước thải đi vào nhà máy xử lý phải ở một tốc độ nhất định, cho phép các vi sinh vật có đủ thời gian để tiêu thụ thức ăn và lắng thích hợp. Dòng thải vào cao có thể làm giảm thời gian cần thiết cho quá trình xử lý của hệ nước thải. Dòng chảy quá cao có thể làm trôi vi sinh vật ra khỏi nhà máy thông qua việc lắng.
>>> Xem thêm: Cách kiểm soát bùn hoạt tính trong nước thải
– Nhiệt độ
Tất cả các phản ứng sinh học và hóa học đều bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ. Ở nhiệt độ lạnh tốc độ tăng trưởng của vi sinh vật chậm hơn nhiều ở nhiệt độ ấm hơn. Hầu hết các vi sinh vật tăng trưởng tốt nhất ở nhiệt độ vừa phải từ 20 – 35°C. Vì vậy nhiệt độ ở các bể vi sinh nên thường xuyên theo dõi hằng ngày, để có giải pháp xử lý kịp thời khi có sự cố.
– Độ pH
Các phản ứng sinh học và hóa bị ảnh hưởng bởi pH. Môi trường pH giữa 7,0 – 8,5 là ngưỡng pH lý tưởng cho các vi sinh vật phát triển. Ở môi trường Axit (pH thấp) hoặc kiềm (pH cao) có thể ảnh hưởng xấu đến tăng trưởng vi sinh vật và sự tồn tại của chúng. Các nhà vận hành nên đo pH nước và sục khí lưu vực để đảm bảo điều kiện pH thích hợp.
Hình 3. Đo độ pH tại các bể sinh học.
– Các chất độc tố
Nước thải vào nhà máy xử lý có thể chứa các vật liệu hoặc các hợp chất độc hại đối với vi sinh vật. Tùy thuộc vào nồng độ của chất độc, vi sinh vật có thể bị phá hủy hoặc tỷ lệ trao đổi chất của chúng bị ảnh hưởng, do đó làm suy yếu hiệu suất nhà máy.
– Các loại động vật nguyên sinh và sinh vật thường thấy trong bùn hoạt tính
Động vật nguyên sinh là những sinh vật đơn bào, có kích thước lớn hơn vài trăm lần so với vi khuẩn. Có bốn loại động vật nguyên sinh thường được tìm thấy trong hệ thống bùn hoạt tính. Chúng được xác định theo cách di chuyển của chúng trong môi trường nước thải. Bốn loại là Amip, Ciliates (bơi tự do và cuống), Flagellates và Suctorians.
Hình 4. Một số loại động vật nguyên sinh trong bùn hoạt tính.
—–
Bùn hoạt tính là yếu tố vô cùng quan trọng trong quá trình xử lý sinh học vì vậy cần kiểm soát tốt các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bùn hoạt tính, từ đó góp phần vào làm tăng hiệu suất xử lý chất ô nhiễm của hệ thống nước thải. Nếu có bất kỳ khó khăn nào trong quá trình kiểm soát chất lượng bùn hoạt tính, bạn đừng ngần ngại hãy liên hệ đến Biogency theo HOTLINE 0909 538 514 để được các kỹ sư chuyên môn hỗ trợ nhanh nhất!
>>> Xem thêm: Cách tính tuổi bùn và thời gian lưu bùn ở bể hiếu khí Aerotank
