Kỹ thuật nuôi tôm sú cải tiến không đòi hỏi khắt khe như các mô hình thâm canh, bán thâm canh, lại phù hợp với khả năng đầu tư của nhiều bà con. Do đó dù mô hình này chỉ mới phát triển vài năm gần đây ở Cà Mau, tuy nhiên hiện đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều tỉnh thành trên cả nước. Dưới đây là kỹ thuật nuôi tôm sú từ Viện Nghiên cứu thủy sản II.
Chọn địa điểm và xây dựng hệ thống ao nuôi tôm sú
Kỹ thuật nuôi tôm sú bắt đầu ở khâu lựa chọn địa điểm và xây dựng hệ thống ao nuôi phù hợp. Bà con chọn khu vực nuôi ở vùng đã quy hoạch, nền đất phải là đất thịt hoặc pha cát, ít mùn, có kết cấu chặt chẽ, giữ nước tốt, tiện lợi cho cấp và thoát nước. Bên cạnh đó yếu tố thuận lợi giao thông đi lại, đủ điện cung cấp cũng cần được chú ý.
Xây dựng hệ thống ao nuôi tôm sú theo quy trình nuôi tôm sú bao gồm:
- Ao lắng (chiếm 20 – 25% diện tích).
- Ao nuôi (chiếm 60 – 70% diện tích).
- Hệ thống ao xử lý chất thải (10 – 15% diện tích).
Thiết kế ao ương: Tùy điều kiện mỗi hộ nuôi mà có thể thả nuôi trực tiếp hoặc thả ương trước khi đưa trực tiếp vào ao nuôi.
Thiết kế ao nuôi: Tùy diện tích mà thiết kế những ao nuôi nên có diện tích 1.500 – 3.000m2, bờ ao 2 – 2.5m, mức nước 1.4 – 2m. Ao nuôi hình vuông hoặc có hình chữ nhật, góc ao nên được bo tròn. Rào lưới xung quanh để tránh các loài ký chủ gây bệnh cho tôm. Đáy ao bằng phẳng và nghiêng về hệ thống thoát. Bờ ao nên lót bạt để chống xói lở và giúp hạn chế rò rỉ.
Cải tạo ao trước khi vào vụ mới
Dù bà con nuôi tôm theo mô hình nào, thì khâu cải tạo ao trước vụ nuôi đóng vai trò vô cùng quan trọng. Dưới đây là các bước cải tạo ao theo kỹ thuật nuôi tôm sú quảng canh cải tiến (QCCT):
- Bước 1: Tháo cạn nước trong ao nuôi và ao lắng, sên vét đáy ao để loại bỏ các địch hại. Gia cố và lót bạt bờ ao để chống xói lở giúp hạn chế bị rò rỉ. Rào lưới để tránh các loài ký chủ trung gian gây bệnh từ ngoài vào. Tùy vào điều kiện và mật độ nuôi mà đáy ao nuôi có thể lót bạt nhằm hạn chế nước đục, giúp nâng cao độ hòa tan của oxy khi đó tôm tăng trưởng tốt hơn.
- Bước 2: Bón vôi đá, tùy điều kiện pH trong đất mà bón. Sau khi bón vôi đá, tùy chất đất mà có thể sử dụng thêm vôi nông nghiệp. Có thể thêm khoáng vi lượng làm tăng độ kiềm đối với ao lâu năm, nghèo chất dinh dưỡng theo quy trình nuôi tôm sú.
- Bước 3: Phơi đáy ao từ 5 – 7 ngày đến khi nứt chân chim thì lấy nước. Đối với những ao nuôi tôm không phơi được thì cần: bơm cạn hết nước, dùng máy đưa chất thải về góc cuối ao, bơm chất thải vào ao chứa thải, sau đó bón vôi đúng liều lượng như Bước 2. Sau đó cần cấp nước vào ao ngay ngày hôm sau để tránh xì phèn.
- Đối với ao mới: Ngâm rửa đáy ao khoảng 2 – 3 lần rồi xử lý.
Lấy nước, xử lý và gây màu nước
Bà con lấy nước vào ao lắng (qua túi lọc), lắng từ 3 – 5 ngày. Sau đó cấp nước từ ao lắng sang ao nuôi (qua túi lọc) đạt 1.3 – 1.4m; chạy quạt thêm 3 ngày cho trứng và giáp xác nở. Tiếp đó xử lý Chlorine nồng độ 30ppm (30kg/1.000m3 nước) hoặc TCCA 20ppm vào buổi tối để diệt khuẩn. Cuối cùng xử lý EDTA liều 2 – 3kg/1.000m3 nước để khử các kim loại nặng và độ cứng nước ao.
Lưu ý: Chạy quạt liên tục trong thời kỳ xử lý nước để phân hủy dư lượng Chlorine có trong ao nuôi.
Tiến hành gây màu nước với hỗn hợp mật đường + cám gạo + bột đậu nành (tỷ lệ 3:1:3) ủ trong 12 giờ. Liều lượng 3kg/1.000m3 nước ao nuôi, tạt liên tục 3 ngày vào 9 – 10 giờ sáng và kết hợp với vôi Dolomite 10 – 15kg/m3. Khi nước ao nuôi chuyển sang màu tảo khuê (vàng hoặc nâu nhạt) hay xanh vỏ đậu thì dùng 3kg mật đường/100m3 nước để kết hợp cấy men vi sinh rồi sau đó thả giống theo đúng quy trình nuôi tôm sú đề ra.
Đối với các ao khó gây màu nước, hay màu nước không bền thì nên bổ sung các thành phần khoáng chất, kết hợp dùng dây xích kéo đáy 2 lần/ngày.
Kiểm tra và thay đổi các yếu tố môi trường hợp lý trước khi thả tôm: pH 7.5 – 8.5 (dao động trong ngày không quá 0.5); độ kiềm: 120 – 180mg/l; độ mặn 5 – 25‰ (tốt nhất > 5‰); độ trong 30 – 40cm; NH3 < 0,1mg/l; H2S < 0,03mg/l; hàm lượng oxy hòa tan > 5mg/l.
Lưu ý: Chạy quạt liên tục ban ngày nhằm kích ứng tảo phát triển.
– Thiết kế quạt nước quy trình nuôi tôm sú công nghiệp:
Vị trí quạt nước đặt cách bờ khoảng 1.5m, khoảng cách giữa hai cánh quạt tầm 40 – 60cm và lắp so le nhau. Tùy theo ao mà bố trí cánh quạt nước tạo được dòng chảy tốt nhất, nếu mật độ nuôi lớn hơn 60 con/m2 cần lắp thiết bị cung cấp oxy dưới đáy để đảm bảo đủ oxy cho tôm nuôi theo quy trình nuôi tôm sú.
Quản lý oxy hòa tan trong nước. Hệ thống cung cấp oxy dành cho tôm chủ yếu sử dụng cánh quạt nhựa hoặc quạt lông nhím. Trong ao nuôi tôm nếu kết hợp được cả hai loại cánh quạt này theo tỷ lệ 1:1 là tốt nhất vì sẽ tạo dòng chảy tốt để tạo vùng cho ăn và sinh hoạt sạch cho tôm nuôi, tăng thêm khả năng cung cấp oxy hòa tan trong ao.
Chọn và thả tôm sú giống
Ở khâu chọn giống bà con chọn ở các địa chỉ có uy tín và nguồn gốc rõ ràng. Người nuôi có thể chọn bằng cảm quan nếu có kinh nghiệm hoặc tốt hơn là thông qua xét nghiệm.
Khi thả giống bằng kỹ thuật nuôi tôm sú cải tiến bà con cần lưu ý:
- Thả ương với mật độ khoảng 600 – 1.000 con/m2.
- Mật độ thả nuôi: khoảng 30 – 80 con/m2.
- Chạy quạt trước khi thả giống tầm 6 giờ để đảm bảo đủ lượng oxy hòa tan đạt 5mg/l trở lên.
- Thuần tôm khoảng 30 phút rồi thả.
- Thả vào lúc sáng sớm hoặc thả vào chiều mát và theo hướng trên gió.
Chăm sóc và quản lý ao nuôi tôm
– Cho ăn:
Trong kỹ thuật nuôi tôm sú cái tiến, sử dụng hoàn toàn thức ăn công nghiệp trong suốt quá trình nuôi. Bắt đầu cho tôm ăn vào ngày thứ 2 sau khi thả theo hướng dẫn trên bao thức ăn nhưng chỉ cho ăn 2 cử vào buổi tối. Sử dụng 4 sàng ăn đặt 4 góc ao và 4 sàng ăn đặt trên trảng. Dựa vào các sàng ăn để quyết định tăng thêm thức ăn hay giảm xuống và đồng thời biết thêm sức khỏe tôm nuôi.
Tùy điều kiện của từng hộ mà cho ăn theo cách thủ công hoặc cài đặt thiết bị máy cho ăn tự động nếu nuôi tôm với mật độ cao. Khi tôm khoảng 15 ngày tuổi, thực hiện đặt sàn ăn và khi tôm 25 ngày tuổi thì thay đổi lượng thức ăn qua thời gian ăn hết thức ăn trong sàn kết hợp giải pháp nuôi tôm sú bằng vi sinh để đạt hiệu quả cao nhất.
Lưu ý: Cho ăn 4 – 5 lần/ngày.
– Quản lý môi trường ao:
Chất lượng môi trường vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ và chất lượng tôm. Bà con cần lưu ý:
- Kiểm tra độ pH trong ao 2 lần/ngày vào lúc 7h và 15h.
- Kiểm tra độ kiềm trong ao, NH3 3 ngày/lần để tùy chỉnh cho phù hợp.
- Duy trì độ kiềm 120mg/l trở lên bằng cách dùng vôi CaCO3 hoặc sử dụng Dolomite và hay bổ sung khoáng cho ao nuôi vào ban đêm khoảng 3 – 5 ngày/lần giúp cho tôm nhanh cứng vỏ và lột xác đồng loạt.
- Định kỳ 7 – 10 ngày/lần cấy vi sinh để tăng cường thêm mật độ vi khuẩn lợi trong ao nuôi hoặc từ 7 – 10 ngày/lần diệt khuẩn cho ao nuôi kết hợp cấy thêm men vi sinh trở lại sau 48 giờ.
Hạn chế lấy nước vào ao nuôi tôm, khi cần thì lấy nước vào ao lắng rồi xử lý Chlorine liều 30kg/1.000m3 đến khi dư lượng Chlorine trong nước hết thì bơm vào ao nuôi, mỗi lần cấp khoảng 20% lượng nước cho ao nuôi, vào lúc trời mát.
Ngoài ra, để chủ động kiểm soát môi trường ao nuôi, bà con định kỳ bổ sung men vi sinh Microbe-Lift AQUA C giúp làm sạch ao tôm, phân huỷ các chất thải như phân tôm, thức ăn thừa, từ đó góp phần hạn chế hình thành khí độc ở đáy ao.
– Quản lý sức khỏe tôm nuôi:
Hằng ngày bà con quan sát các hoạt động bắt mồi, quan sát màu sắc, phụ bộ, thức ăn trong ruột… để có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường để kịp thời xử lý.
Bà con nên dùng 2 sàng trở lên để kiểm tra sức khỏe của tôm nuôi, dễ dàng điều chỉnh khẩu phần ăn cho hợp lý. Định kỳ từ 7 – 10 ngày chài tôm để xác định tỷ lệ sống và tốc độ tăng trưởng, sức khỏe tôm cũng như về trọng lượng, sản lượng tôm ở trong ao nuôi nhằm điều chỉnh thức ăn của tôm nuôi cho phù hợp.
Bà con nên bổ sung thêm Vitamin C, khoáng chất, men vi sinh đường ruột như Microbe-Lift DFM và men vi sinh xử lý khí độc Microbe-Lift AQUA N1 để tăng cường sức đề kháng, chủ động phòng bệnh, khí độc gây hại tôm.
- Từ tháng thứ 2 trở đi định kỳ 10 ngày 1 lần chài tôm để đánh giá sự tăng trưởng, tỷ lệ sống của tôm, đồng thời điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.
- Trộn Vitamin C, khoáng và men tiêu hóa vào thức ăn với liều lượng như hướng dẫn của nhà sản xuất và tăng thêm khi có biến động thời tiết. Từ tháng thứ 2 bắt đầu chạy quạt nước 4 giờ/ngày (sử dụng 2 giàn quạt nước với 10 cánh/giàn).
- Trong suốt quá trình nuôi luôn giữ mực nước ổn định 0.8 – 1m, không thay nước, chỉ cấp bù thêm nước bị hao hụt.
Cứ 10 ngày 1 lần sử dụng chế phẩm sinh học Microbe-Lift AQUA SA tạt xuống ao để làm ổn định nền đáy ao nuôi, nâng cao sức khỏe và sức đề kháng của tôm nuôi, đồng thời tăng khả năng hấp thụ thức ăn.
Ngoài ra, phải thường xuyên kiểm tra độ pH, độ kiềm, độ mặn và đặc biệt là đánh giá sức khỏe tôm để có biện pháp phòng trị bệnh thích hợp.
Thu hoạch
Thời gian theo kỹ thuật nuôi tôm sú thường khoảng 90 ngày tuổi, tùy vào giá cả thị trường, nhu cầu người nuôi và chất lượng của ao nuôi. Khi tôm ăn đạt trọng lượng khoảng 15 – 20g/con thì có thể thu hoạch.
Trên đây là kỹ thuật nuôi tôm sú cải tiến, bà con có thể tham khảo. Nếu quan tâm đến giải pháp nuôi tôm an toàn sinh học, bà con vui lòng liên hệ HOTLINE 0909 538 514 để được hỗ trợ tư vấn chi tiết.
Nguồn tham khảo: Viện Nghiên cứu thủy sản II.
>>>Xem thêm: Hướng dẫn xử lý ao tôm bị lợn cợn nhiều do tảo tàn từ BIOGENCY.
