Song chắn rác không được đề cập sâu và thường xuyên nhưng là hạng mục quan trọng không thể thiếu trong các hệ thống xử lý nước thải. Bài viết này cùng BIOGENCY tìm hiểu chi tiết hơn về công trình xử lý sơ bộ này.
Song chắn rác trong xử lý nước thải là gì? Công dụng
Song chắn rác là hạng mục công trình xử lý sơ bộ trong hệ thống xử lý nước thải. Công dụng của song chắn rác là giữ lại rác, ngăn các loại rác thô, rắn như túi nilon, hộp giấy, cỏ, lá cây,… rơi vào dòng chảy, đảm bảo nước thải sạch rác thô trước khi đi vào hệ thống xử lý chuyên biệt. Phần rác thu lại được xử lý đốt, chôn tuỳ theo mức độ, kinh phí và công nghệ. Khối lượng rác lớn thường sử dụng kết hợp máy nghiền để xử lý.
Song chắn rác tuy là công trình nhỏ nhưng không thể thiếu trong các hệ thống xử lý nước thải. Công dụng của song chắn rác gồm:
- Tránh rác làm tắc nghẽn đường ống dẫn nước.
- Hạn chế ngập úng, giúp thoát nước nhanh.
- Bảo vệ tài sản cố định, tránh rác vào làm hư hỏng máy bơm.
- Giảm tải lượng chất rắn, giúp quá trình xử lý nước thải diễn ra nhanh, hiệu quả hơn.
Cấu tạo của song chắn rác
Song chắn rác là công trình cải tiến, thay thế cho rào, lưới chắn rác thủ công trước đây nhằm mang lại hiệu quả cao hơn, tiết kiệm thời gian và chi phí nhân công, đồng thời dễ dàng tháo lắp hơn.
Cấu tạo song chắn rác nhìn chung khá đơn giản bao gồm:
- Khung song chắn rác: Làm bằng thép không gỉ hoặc vật liệu chống ăn mòn, có nhiệm vụ nâng đỡ, giữ thanh chắn đúng vị trí, đảm bảo tính hiệu quả và ổn định của song chắn.
- Thanh chắn rác: Là các thanh nhựa hoặc kim loại hình chữ nhật hoặc hình trụ kết hợp đan xen với nhau, vừa ngăn rác vừa giúp thoát nước hiệu quả hơn. Khoảng cách giữa các thanh tuỳ vào kích thước của tạp chất cần loại bỏ.
- Cơ cấu làm sạch: Bộ phận loại bỏ chất rắn đã được giữ lại trên các thanh chắn, ví dụ như chổi quay, máy thổi khí hay vòi phun nước.
Phân loại song chắn rác
Có nhiều loại song chắn rác khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và ứng dụng phù hợp với từng mục đích, loại nước thải khác nhau. Dưới đây là một số loại song chắn phổ biến theo từng cách phân loại hiện nay.
– Phân loại theo kích thước rác:
Theo khe hở của song chắn có 3 kích cỡ: loại thô lớn (30 – 200 mm), loại trung bình (16 – 30 mm), loại nhỏ (dưới 16 mm ). Qua đó người ta chia thành 2 nhóm là song chắn rác thô và song chắn rác tinh.
- Song chắn rác thô:
Được thiết kế để loại bỏ rác thô lớn như cành cây, chai lọ, giấy và các vật liệu khác,… Do đó song chắn sẽ có khoảng cách giữa các thanh chắn lớn. Song chắn thô thường được lắp đặt tại đầu vào của hệ thống xử lý nước thải.
- Song chắn rác tinh:
Được thiết kế để loại bỏ các chất rắn nhỏ hơn, chẳng hạn như cát, sỏi, rác thải sinh hoạt và các vật liệu khá,… Do đó khoảng cách giữa các thanh chắn khá nhỏ. Song chắn mịn thường được lắp đặt sau song chắn thô hoặc trong các hệ thống xử lý nước thải yêu cầu mức độ xử lý cao hơn.
– Phân loại theo cấu tạo:
- Song chắn rác cố định:
Song chắn rác cố định thường lắp theo chiều thẳng đứng, được cố định. Mục đích chính là ngăn chặn rác thải, không thể tháo lắp, loại lưới này thường được làm bằng vật liệu gang, thép mạ kẽm hoặc inox.
Song chắn rác này có thiết kế đơn giản, chi phí thấp, phù hợp để loại bỏ rác thải thô, cặn bẩn kích thước lớn, được ứng dụng phổ biến tại các trạm xử lý nước đô thị, nhà máy sản xuất công nghiệp hoặc hệ thống thoát nước mưa.
- Song chắn rác di động:
Song chắn rác di động nghĩa là loại có thể di chuyển như dạng băng chuyền, dạng đĩa và dạng trống, loại này dễ dàng tháo lắp, bảo trì và vệ sinh, tuy nhiên đòi hỏi thiết bị phức tạp, khó quản lý nên không được sử dụng nhiều.
– Phân loại theo vật liệu, hình dạng:
Tuỳ theo chất liệu có song chắn rác bằng thép, bê tông, bằng composite, bằng gang… Trong đó loại làm bằng gang cứng hoặc composite phổ biến vì có độ bền cao. Ngoài ra, các thanh chắn rác cũng được phân loại theo hình dạng như tròn, chữ nhật, hình bầu dục,… Mỗi loại có ưu nhược điểm riêng:
- Thanh chắn rác tròn (d=8-10 mm): Phù hợp để thu hồi rác nhỏ, thuận lợi cho dòng chảy nhưng khó cào rác.
- Thanh chắn rác hình chữ nhật (tiết diện ngang sxb=10×40 mm, 8×60 mm,…): Phù hợp thu hồi rác nhưng lại gây tổn thất dòng chảy.
- Thanh chắn rác hình bầu dục: Dễ thu hồi, thuận lợi dòng chảy nhưng chi phí cao.
– Phân loại theo phương thức lấy rác:
- Song chắn rác thủ công:
Song chắn rác thủ công là dụng cụ được thiết kế để ngăn rác, vớt rác thủ công. Khi song chắn rác đầy, người ta sẽ lấy cào rác để thu và xử lý thủ công. Thường song chắn rác thủ công sẽ được đặt ở vị trí đầu trong hệ thống, nó còn được đặt trước trạm bơm trên đường tập trung nước thải chảy vào hầm bơm. Loại này dễ sản xuất, giá thấp, dễ lắp đặt, sử dụng và bảo trì. Tuy nhiên sẽ mất công sức và thời gian hơn, đồng thời cần thường xuyên vệ sinh thủ công.
- Song chắn rác loại cơ giới:
Song chắn rác cơ giới sử dụng máy móc, hạn chế sức người, ngăn chặn rác hiệu quả hơn, thích hợp khu vực nhiều rác, công suất lớn. Ngoài tác dụng chắn rác, loại song chắn này còn có tác dụng xử lý rác thải. Dựa theo cơ chế hoạt động, chúng sẽ vớt rác lên nơi khác bằng một bộ phận trong máy hoặc lấy rác và vận chuyển đến một địa điểm khác.
Mỗi loại song chắn rác tương ứng với các công trình sử dụng khác nhau. Để đảm bảo tính hiệu quả bạn cần chọn loại phù hợp, chú ý đến cách đặt, kích thước khe. Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn hình dung rõ hơn về công dụng cũng như các loại song chắn rác, nếu có băn khoăn nào về xử lý nước thải, đừng ngần ngại liên hệ BIOGENCY qua HOTLINE 0909 538 514 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất!
>>> Xem thêm: Tiết kiệm chi phí vận hành khởi động HTXLNT bằng công nghệ vi sinh Microbe-Lift
