Chỉ số AQI là cụm từ thường được nhắc đến trong những năm gần đây. Vậy AQI là gì? Chỉ số này thể hiện điều gì và làm sao để tra cứu AQI? Cùng BIOGENCY lý giải ngay.
Chỉ số AQI là gì?
AQI là viết tắt của Air Quality Index, có nghĩa là chỉ số chất lượng không khí. Dựa vào chỉ số AQI chúng ta có thể biết mức độ ô nhiễm không khí hàng ngày của từng khu vực trên toàn thế giới, mức độ ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.
Các chất ô nhiễm không khí được đo bằng AQI gồm:
- Bụi mịn PM2.5 (hạt bụi kích thước dưới 2.5 micromet): Loại bụi nguy hiểm nhất, có thể xâm nhập vào đường máu gây nhiễm độc máu, máu khó đông, suy nhược hệ thần kinh, kim loại nặng gây ung thư.
- Bụi mịn PM10 (kích thước từ 2.5 – 10µm): Loại bụi xâm nhập vào cơ thể, tích tụ ở phổi gây bệnh hô hấp, tim mạch, ảnh hưởng hệ sinh sản.
- Carbon Monoxide (CO): Làm giảm hấp thụ khí oxy, tổn thương phổi và các mô trong cơ thể.
- Lưu Huỳnh Dioxide (SO2): Gây kích ứng mũi, họng, bệnh về hô hấp, viêm mắt và phổi.
- Nitơ Dioxit (NO2): Tăng nguy cơ gây viêm phổi, suy hô hấp, hen suyễn, viêm phế quản.
- Tầng ozon: Tầng ozon suy giảm đồng nghĩa tia cực tím chiếu thẳng, tăng nguy cơ phá vỡ hệ miễn dịch, ung thư.
Các mức độ của chỉ số AQI
Chỉ số AQI dao động từ 0-500, phân thành các mức độ nguy hiểm khác nhau, được quy định các màu sắc riêng biệt để dễ dàng nhận diện.
- AQI từ 0-50: Mức độ an toàn (xanh lá), mọi người có thể tận hưởng hoạt động ngoài trời, mở cửa sổ, thông gió cho không gian sống.
- AQI từ 51-100: Mức độ vừa phải (màu vàng), nguy cơ bệnh về hô hấp, nhất là nhóm nhạy cảm (trẻ em, người già, mang thai, người bị bệnh tim và phổi) nên giảm tập thể dục ngoài trời.
- AQI từ 101-150: Mức độ không lành mạnh với nhóm nhạy cảm (màu cam), nguy cơ kích ứng mắt, da, họng, vấn đề về hô hấp. Người dân cần giảm các hoạt động ngoài trời. Ở nhà không mở cửa thông gió, nên bật máy lọc không khí.
- AQI từ 151-200: Mức độ không lành mạnh (màu đỏ), tăng nguy cơ bệnh tim, phổi, nhất là nhóm nhạy cảm, nên đeo mặt nạ chống ô nhiễm khi ở ngoài trời, không mở cửa thông gió, nên bật máy lọc không khí.
- AQI từ 201-300: Mức độ rất không lành mạnh (màu tím), nhóm nhạy cảm nên ở trong nhà nếu không sẽ dễ bị giảm sức lực khi ra ngoài trời, không mở cửa thông gió, nên bật máy lọc không khí.
- AQI từ 301 – 500 hoặc lớn hơn: Mức độ nguy hiểm (màu nâu), tăng nguy cơ tim mạch và hô hấp. Ở mức này người dân tránh tập thể dục ngoài trời, tốt nhất nên ở trong nhà, không mở cửa thông gió, nên bật máy lọc không khí, nếu ra đường cần đeo mặt nạ chống ô nhiễm.
2 cách tra cứu chỉ số AQI
Để tra cứu chỉ số AQI, bạn có thể đăng nhập vào trang web cung cấp chỉ số AQI. Hiện có hai trang web phổ biến cung cấp chỉ số AQI trên khắp thế giới, được nhiều người dùng biết đến là Pam Air và IQAir.
– Cách 1:
Bạn đăng nhập vào trang web chính của Pam Air. Tại đây chọn mục “Bản đồ AQI”. Lúc này, bản đồ thể hiện các chỉ số ô nhiễm được cập nhật liên tục. Khi muốn xem chi tiết một địa điểm cụ thể nào đó, bạn chỉ việc nhập tên địa điểm vào ô tìm kiếm và xem chi tiết.
– Cách 2:
Bạn truy cập vào trang web của IQAir là iqair.com. Tại đây, bản đồ thể hiện chất lượng không khí hiện ra ngay ở trang chủ. Khi muốn xem chi tiết từng địa điểm và bảng xếp hạng mức độ ô nhiễm tại các thành phố trên toàn thế giới, bạn chọn mục “Chất lượng không khí”.
Tiếp đến chọn “IQAir Map”. Lúc này, bản đồ thể hiện mức độ ô nhiễm và bảng xếp hạng về mức độ ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn trên thế giới sẽ hiện lên. Có thể có một số địa điểm người dùng tìm kiếm nhưng các ứng dụng không cho kết quả. Những địa điểm này, có thể chưa được các đơn vị lắp đặt các thiết bị thực hiện đo lường.
Một số giải pháp để nâng cao chất lượng chỉ số AQI
Hiện nay tình hình ô nhiễm môi trường không khí ở nước ta, nhất là các thành phố lớn ngày càng phức tạp và nghiêm trọng. Cụ thể, theo ứng dụng Air Visual, nồng độ bụi mịn PM 2.5 tại TPHCM vào sáng 3/12/2024 là 65.0μg/m³ (mức cho phép là khoảng 5 μg/m³). Nồng độ bụi mịn PM 2.5 tại TPHCM hiện cao gấp 13 lần giá trị theo hướng dẫn về chất lượng không khí hàng năm của WHO. Theo số liệu từ ứng dụng quan trắc Air Visual, nồng độ ô nhiễm không khí tại khu vực Landmark 81 (quận Bình Thạnh) hôm 3/12/2024 cao lên tới 199, chạm ngưỡng báo động đỏ.
Với mức độ ô nhiễm gia tăng, việc tìm kiếm và áp dụng các giải pháp hiệu quả để khắc phục ô nhiễm không khí trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Một vài giải pháp sau đây giúp nâng cao chất lượng chỉ số AQI:
- Hoàn thiện hệ thống quy định về bảo vệ môi trường.
- Tăng cường công tác kiểm tra và giám sát nguồn phát thải.
- Phát triển giao thông công cộng, phương tiện thân thiện môi trường.
- Đô thị hoá đúng cách, quy hoạch và quản lý đô thị thông minh.
- Nâng cao ý thức người dân về giảm, xử lý rác thải, khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng.
- Phủ xanh đồi trọc, tạo nhiều không gian xanh ở thành phố.
- Ứng dụng, phát triển nguồn năng lượng sạch.
- Hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
- Hạn chế sử dụng hóa chất trong nông, lâm nghiệp.
- Xây dựng hệ thống xử lý rác thải/khí thải môi trường.
Hy vọng với những chia sẻ trên đã giúp quý bạn độc trang bị những thông tin cần thiết về chỉ số AQI cũng như hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khoẻ của bản thân và cộng đồng.
>>> Xem thêm: Đo lường mức độ ô nhiễm môi trường
