Trong quá trình nuôi, nếu thường xuyên theo dõi vào ban đêm, bà con sẽ thấy hiện tượng nước ao tôm phát sáng, nhất là vào mùa nắng hay khi nhiệt độ tăng. Hiện tượng nước ao tôm phát sáng do nhiều nguyên nhân gây ra, khi nhiễm bệnh tôm sẽ giảm bắt mồi, bị stress, trống ruột tổn thương gan tụy. Đặc biệt, nếu để lâu không khắc phục, sau 5-7 ngày tôm sẽ chết. Nguyên nhân dẫn đến nước ao tôm phát sáng và cách xử lý hiện tượng này như thế nào?
Nước ao tôm phát sáng do hàm lượng lân (phospho) trong nước, trong đất tăng cao
Dấu hiệu nhận biết: Khi vận hành hệ thống sục khí, hoặc bơi xuồng trong ao quảng canh để kiểm tra bà con nhận thấy nước có biểu hiện nổi váng.
Nguyên nhân: Vì tỷ lệ Phospho có từ nước nuôi tôm quá cao, hoặc do độ mặn cao, hay trong giai đoạn nuôi hàm lượng Phospho quá nhiều (thức ăn tích tụ dưới đáy, sử dụng các hóa chất có hàm lượng đạm cao,…) Ngoài ra, việc Phospho dư thừa còn kích thích các loại tảo độc và vi khuẩn có hại phát triển mạnh gây ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của tôm.
Cách xử lý: Để xử lý nước ao tôm phát sáng trong trường hợp này cần cắt giảm lượng thức ăn cho tôm ăn nhằm giảm lượng thức ăn dư thừa. Thay nước cũng là phương pháp được ưu tiên hàng đầu bởi tính tối ưu và tiết kiệm nhất. Lượng nước thay tùy thuộc vào độ phát xạ ánh sáng trong ao nuôi. Sau đó kết hợp sử dụng men vi sinh có thành phần là chủng Bacillus sp. để giảm thiểu lượng hữu cơ tồn đọng trong ao.
Nước ao tôm phát sáng do hàm lượng tảo phát triển mạnh trong ao
Dấu hiệu nhận biết: Nước ao tôm có dấu hiệu chớp tắt giống sao đêm.
Nguyên nhân: Trong ao có sự hiện diện của loại tảo roi (Dinoflagellate) và một loại tảo giáp làm giảm oxy hòa tan trong nước, tiết ra chất độc gây bệnh cho tôm làm tôm giảm ăn và chậm tăng trưởng. Hơn thế nữa còn làm cho một số loại tảo có lợi cho tôm không phát triển được.
Cách xử lý: Để xử lý nước ao tôm phát sáng trong trường hợp này cần vớt tảo, rút bớt nước tầng đáy và cấp nước mới vào, hiệu quả nhất là thay đổi 30-40% mực nước rồi thêm nước mới vào, phối hợp sử dụng men vi sinh để xử lý, kết hợp đánh vôi nóng vào buổi tối với liều lượng 10kg/1000m3, chú ý kiểm tra pH ao nuôi, và sử dụng liên tục 3 hôm để cắt tảo.
Bà con có thể tham khảo dòng men vi sinh Microbe-Lift PBD đến từ thương hiệu Biogency. Ưu điểm của men vi sinh Microbe-Lift PBD là sản phẩm hoàn toàn thân thiện với môi trường và người sử dụng (không sử dụng hóa chất, kháng sinh và chất độc hại). Sản phẩm có chứa chủng:
- Bacillus amyloliquefaciens với mật độ > 10^9 CFU/gram.
- Enzyme Cellulase với mật độ > 10^9 CFU/mg
Đối với trường hợp tảo độc nhiều (dày): sử dụng 1 gói 113 gram (2 túi hòa tan bên trong sản phẩm) cho 1000m3 nước. Dùng 3 nhịp liên tục vào 8-10 giờ tối. Xem chi tiết: Giải Pháp Cắt Tảo Ao Nuôi Tôm
Nước ao tôm phát sáng do vi khuẩn Vibrio harveyi
Dấu hiệu nhận biết: Khi bà con thường xuyên quan sát ao nuôi tôm sẽ thấy những đốm sáng chuyển động theo tôm (còn gọi là tôm mắc chứng phát sáng). Tôm bơi không có định hướng, các đốm sáng sẽ thường xuyên xuất hiện ở hậu môn, miệng. Khi có vùng ánh sáng mạnh phát tán và lan qua thành hệ thống tiêu hóa với một điểm sáng trên thân tôm.
Nguyên nhân: Do vi khuẩn Vibrio harveyi có khả năng phát sáng, khi chúng xâm nhập vào cơ thể tôm dù là bên ngoài hay bên trong cũng gây nên hiện tượng phát sáng trong ao nuôi. Có thể vì tôm giống mắc bệnh hay do vi khuẩn gặp điều kiện thuận lợi trong ao nên phát triển quá mức (đặc biệt là các ao nuôi cũ)
Cách xử lý: Để xử lý nước ao tôm phát sáng trong trường hợp này cần dùng kháng sinh đúng loại, đúng liều lượng và đúng thời gian.Thay nước khoảng 20-30% (nên thay nước bằng ao lắng để chắc chắn độ an toàn và lọc sạch mầm bệnh), duy trì quạt nước. Thường xuyên quan sát ao nuôi tôm để có những biện pháp xử lý kịp thời.
Thông thường ao nuôi bị nước phát sáng do nguyên nhân vi khuẩn Vibrio harveyi hay gặp ở các ao nuôi có độ mặn cao > 15%, nhiệt độ nước tăng, hàm lượng chất hữu cơ cao, oxy hòa tan thấp.
Các vi khuẩn này tiết ra enzyme Luciferase theo cơ chế phát quang gây ra sự phát sáng ở tôm (có thể nhìn thấy bằng mắt thường vào ban đêm). Ngoài ra, chúng còn gây bệnh trên gan tụy tôm làm tôm bị suy yếu và chết. Thường xảy ra vào mùa hạn khô, do nắng nóng kéo dài làm giảm mực nước trong ao và tăng độ mặn, kết hợp cùng với cặn bẩn trong ao tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh bùng phát.
Nước ao tôm phát sáng do sứa (trứng nước) gây ra
Sứa thuộc nhóm sinh vật có đường ruột là ấu trùng sống trôi nổi trong nước. Khi sứa lớn mạnh thì chúng sẽ đổi sang lối sinh trưởng khác nhau tại tầng đáy ao nuôi tôm hay sứa bơi tại nhiều tầng nước. Sứa là loài sinh vật thích săn bắt và ăn giáp xác cùng với nhiều loại sinh vật sống như: cá nhỏ, sinh vật phù du, trứng cá,…
Thiệt hại của sứa gây ra trong ao nuôi tôm: Sứa sẽ tiết ra một loại chất nhờn làm hạn chế sự khuếch tán của oxy vào nước, những chất nhờn này còn làm thức ăn bị vón cục, làm tôm không còn khả năng bắt mồi, yếu ớt thậm chí chết hàng loạt.
Cách xử lý: Để xử lý nước ao tôm phát sáng trong trường hợp này cần dùng lưới có màu xanh rêu, có độ bền vững cao, chọn sợi lưới loại 3,6 ly có lỗ 2,5cm. Kích thước dài lưới tương ứng với chiều dài quạt nước trong giai đoạn nuôi tôm. Bà con có thể dùng thêm cọc tre buộc hai đầu lưới và bật thật căng trước mỗi quạt nước trong ao nuôi tôm, cách quạt ở độ xa từ 1,5m. Ở phương pháp này nếu quạt nước hoạt động thì sứa cùng với trứng bị cuốn vào trong lưới theo dòng nước. Sau khoảng 7-10 ngày, bà con cần phải làm sạch lưới bằng bàn chải.
Cách phòng tránh hiện tượng nước ao tôm phát sáng trong quá trình nuôi
Nước ao nuôi tôm phát sáng tuy không gây thiệt hại nhiều nhưng nếu để tình trạng nước phát sáng diễn ra lâu ngày sẽ gây chết tôm. Phòng bệnh hơn chữa bệnh luôn được Biogency khuyến khích bà con. Một số phương pháp phòng ngừa nước ao tôm phát sáng là:
- Diệt khuẩn các dụng cụ sản xuất bằng thuốc tím hoặc Chlorine.
- Lựa chọn tôm giống có nguồn gốc xuất xứ chất lượng, uy tín, đảm bảo không nhiễm bệnh và vi khuẩn, nên thả nuôi với mật độ thích hợp.
- Vệ sinh sạch sẽ ao nuôi, vét sạch bùn đáy dưới ao nuôi, bón vôi bột, phơi ao loại bỏ các loại cá tạp, hạn chế ốc, cua, cáy, còng,… Sử dụng men vi sinh để cải tạo đáy ao và xử lý nước hàng ngày trước khi thả nuôi.
- Vào mùa hè, nên duy trì mực nước trong ao khoảng 1,2-1,5m và độ trong khoảng 30-40cm để hạn chế khả năng tăng nhiệt. Nuôi tôm ở độ mặn vừa phải, không quá cao cũng không quá thấp.
- Thường xuyên kiểm tra định kỳ các chỉ tiêu ao nuôi như: pH, kiềm, độ mặn,… và các chỉ tiêu khí độc: NH3, NO2, NO3,… để có các biện pháp xử lý kịp thời nhất.
- Bổ sung Vitamin C, men tiêu hóa, men đường ruột và khoáng vi lượng vào khẩu phần ăn hàng ngày cho tôm để tăng sức đề kháng, giảm stress trên tôm.
- Khi tôm được 21 ngày tuổi, cần kiểm tra định kỳ vi khuẩn Vibrio sp. trong nước và tôm 5 ngày/lần để có hướng xử lý kịp thời. Người nuôi có thể mang mẫu đến kiểm tra tại các phòng lab gần nhất.
Bà con có thể tham khảo một số loại men vi sinh được nhập khẩu 100% từ Mỹ, sử dụng cho ao nuôi tôm dưới đây:
- Men vi sinh Microbe-Lift Aqua C chuyên làm sạch và xử lý nước, phân hủy chất bẩn từ thức ăn thừa, phân tôm, tảo tàn,… tạo môi trường tốt cho tôm phát triển,, giúp tôm tăng sức đề kháng, phát triển nhanh và cho chất lượng thịt tốt hơn. Xem chi tiết: Giải Pháp Xử Lý Nước Ao Nuôi Tôm
- Men vi sinh Microbe-Lift Aqua SA chuyên xử lý bùn đáy, giúp bạt không bị đóng nhớt, xi phông không có mùi hôi và không bị đen nhờ khả năng phân hủy chất hữu cơ, giảm lượng chất ô nhiễm và khí độc sinh ra từ đáy ao. Xem chi tiết: Giải Pháp Xử Lý Đáy, Nhớt Bạt Ao Nuôi Tôm
- Men vi sinh Microbe-Lift DFM chứa 4 chủng lợi khuẩn cần thiết cho đường ruột tôm, giúp tôm tiêu hóa và hấp thụ tối đa dưỡng chất, đồng thời phòng trị các bệnh liên quan đến đường ruột cho tôm, nhất là bệnh phân trắng, lỏng tuột và ruột đứt khúc. Xem chi tiết: Giải Pháp Men Đường Ruột Cho Tôm
Trên đây là một số chia sẻ về hiện tượng nước ao tôm phát sáng, hy vọng qua bài viết trên bà con phần nào hiểu rõ về hiện tượng này và có những biện pháp xử lý và phòng ngừa hiệu quả. Mọi thắc mắc bà con có thể liên hệ theo số Hotline 0909 538 514 để được hỗ trợ và giải đáp kịp thời. Biogency chúc bà con có một vụ mùa bội thu.
>>> Xem thêm: Xử lý nước ao bị xanh trong nuôi tôm
